สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จับมือ we!park และภาคีเครือข่าย เตรียมจัดงาน Active City Forum มุ่งยกระดับวิถีชีวิตกระฉับกระเฉงเท่าเทียม ทั่วถึง พร้อมชวนประชาชน มาร่วมสร้างเมือง สุขภาพดีไปด้วยกัน
ที่ชายทะเลบ้านคุ้งโตนด ต.เขาแดง อ.กุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ มีเรื่องราวของ "นิเวศสื่อสุขภาวะ" ที่เป็นต้นแบบของความร่วมมือที่สร้างแรงบันดาลใจ ไม่เพียงเพื่อเด็กๆ ในชุมชน แต่ยังรวมถึงครอบครัวและทุกคนที่เกี่ยวข้อง เปลี่ยนชายทะเลแห่งนี้ให้เต็มไปด้วยความสามัคคี ความอบอุ่น และความสร้างสรรค์ การให้เด็กๆ ได้เล่น เรียนรู้ และเติบโตในสิ่งแวดล้อมที่เป็นสื่อสร้างสรรค์ ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ที่ชายทะเลบ้านคุ้งโตนด ชุมชนเล็กๆ แห่งนี้ ได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า “ความร่วมมือและหัวใจที่ยิ่งใหญ่” สามารถสร้างสิ่งที่พิเศษได้ ทุกอย่างเริ่มต้นจากความคิดง่ายๆ ว่า “เด็กในชุมชนควรมีพื้นที่ที่ปลอดภัย ได้เล่น และได้เรียนรู้ไปพร้อมๆ กัน” นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นของโครงการพัฒนาพื้นที่สร้างสรรค์ที่ไม่ใช่แค่พื้นที่ของการทำกิจกรรมการเล่นของเด็ก แต่เป็น “นิเวศสื่อสุขภาวะเพื่อการเรียนรู้”
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก เทศบาลตำบลเดิด จังหวัดยโสธร เป็นเครือข่าย โครงการ “มหัศจรรย์สื่อนิเวศสื่อสุขภาวะเพื่อการพัฒนาเด็กปฐมวัย ” ได้รับแรงบันดาลใจจากความเชื่อที่ว่า “เด็กทุกคนมีสิทธิ์ที่จะเติบโตในสภาพแวดล้อมที่ส่งเสริมสุขภาวะ” ตั้งอยู่ใกล้กับค่ายลูกเสือและค่ายทหารบดินทรเดชา พื้นที่นี้กลายเป็นแหล่งเรียนรู้ที่เต็มไปด้วยกิจกรรมสร้างสรรค์ ตั้งแต่การอ่านนิทาน การเล่นจักรยานขาไถ การฝึกสมาธิ และการออกกำลังกายแบบง่ายๆ เช่น การเล่นฮูล่าฮูป เหล่านี้ล้วนถูกบูรณาการเข้าสู่ชั้นเรียนด้วยแนวคิดของ 3 ดี (สื่อดี พื้นที่ดี ภูมิดี)
“กล่องมหัศจรรย์ เป็นกล่องที่บรรจุสื่อไม่สำเร็จรูป ที่หมายถึง สื่อสร้างสรรค์ที่ สามารถแปรเปลี่ยนได้หลากหลาย ส่งเสริมให้เด็กได้คิดวิเคราะห์ ทดลอง ด้วยตัวของเด็กเอง โดย “กล่องมหัศจรรย์” ที่ส่งต่อจาก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก สู่ครอบครัว ไม่เพียงแต่ทำหน้าที่ของสื่อสร้างสรรค์ แต่เป็นสะพานที่เชื่อมต่อความรัก ความเข้าใจ และความสุขในครอบครัว เด็กๆ ไม่เพียงเติบโตทางร่างกาย แต่ยังเติบโตในหัวใจ ทักษะ และจินตนาการ ซึ่งเป็นรากฐานของชีวิตที่ดีในอนาคต ครอบครัว 3 ดี: สื่อดี พื้นที่ดี ภูมิดี เริ่มต้นได้ที่บ้านของพวกเราทุกคนค่ะ”
“มุมเล็กๆ เปลี่ยนชีวิตเด็กปฐมวัย” อาจดูเหมือนคำธรรมดา แต่ที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ใส จังหวัดพะเยา ได้ประยุกต์ใช้ แนวคิดนี้ได้กลายเป็นหัวใจสำคัญของโครงการ “นิเวศ 3 ดี (สื่อดี พื้นที่ดี ภูมิดี)” ที่ช่วยเปลี่ยนพฤติกรรมและสร้างสุขภาวะที่ดีในเด็กปฐมวัยผ่านการเรียนรู้ในครอบครัวและชุมชน
ในเช้าวันศุกร์สุดท้ายของเดือน เสียงหัวเราะสดใสดังมาจากลานกว้างหลังศูนย์พัฒนาเด็กเล็กชุมชนราษฎร์พัฒนา เด็ก ๆ กำลังวิ่งเล่นท่ามกลางกองทราย กองดิน และมุมเล่มน้ำ ที่สร้างสรรค์ขึ้น เพื่อให้พวกเขาสัมผัสธรรมชาติ ครูและผู้ปกครองยืนยิ้มอยู่ไม่ไกล คอยดูแลอย่างอบอุ่น วันมหัศจรรย์ ที่คุณครูปล่อยให้เด็ก ได้เลือก เล่น เรียนรู้ผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์ การเล่นอย่างอิสระในพื้นที่ที่ออกแบบมาเพื่อให้เป็น นิเวศของการเรียนรู้ของเด็ก ปฐมวัย
ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กองค์การบริหารส่วนตำบลหลักสาม ในฐานะเครือข่ายครูปฐมวัยจากโครงการ “มหัศจรรย์สื่อสร้างสรรค์ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก” พัฒนาสื่อการเรียนรู้ที่สร้างสรรค์เพื่อส่งเสริมพัฒนาการรอบด้านของเด็กปฐมวัย โดยเน้นการสร้างกิจกรรมและการผลิตสื่อที่สร้างเสริมจินตนาการและความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก พร้อมทั้งเชื่อมโยงผู้ปกครองให้มีบทบาทสำคัญในกระบวนการพัฒนาเด็กปฐมวัยอย่างมีส่วนร่วม
โครงการ “มหัศจรรย์นิเวศสื่อสุขภาวะเพื่อเด็กปฐมวัย” จึงเป็นหนึ่งในความพยายามสำคัญที่พัฒนา “ระบบนิเวศสื่อสุขภาวะ” โดยเฉพาะสำหรับเด็กปฐมวัย และเมื่อแนวคิดนี้มาผสานกับการออกแบบสื่อเพื่อเด็กที่มีความต้องการพิเศษ จะช่วยสร้างระบบสนับสนุนที่เข้าถึงและเท่าเทียมสำหรับเด็กทุกคนในสังคม การพัฒนาเด็กที่มีความต้องการพิเศษไม่สามารถสำเร็จได้โดยการทำงานของบุคคลหรือหน่วยงานเพียงลำพัง แต่ต้องการการมีส่วนร่วมจากชุมชน ผู้ปกครอง ครู และหน่วยงานท้องถิ่น การสร้างความเข้าใจในบทบาทของ "ช่วงเวลาทอง" ของเด็กปฐมวัยจึงเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญ
การพัฒนาเด็กปฐมวัยเป็นรากฐานสำคัญของการสร้างสังคมที่เข้มแข็ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านร่องห้า เทศบาลตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ได้ริเริ่มโครงการ “มหัศจรรย์สื่อสร้างสรรค์ 3 ดี” เพื่อส่งเสริมสุขภาวะเด็กในชุมชนด้วยสนับสนุนจากสำนักสร้างเสริมระบบสื่อและสุขภาวะทางปัญญา (สำนัก11) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ(สสส.) ภายใต้การบริหารงานโดยกลุ่ม wearehappy องค์กรสาธารณประโยชน์ โดยนำแนวคิด “นิเวศสื่อสุขภาวะ” มาใช้ในการพัฒนาระบบการดูแลเด็กอย่างยั่งยืน
แนวคิด "นิเวศสื่อสุขภาวะ" ถูกนำมาใช้ในชุมชนทากาศเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเรียนรู้ของเด็ก ด้วยเด็กเรียนรู้จากปฎิสัมพันธ์แวดล้อมรอบตัว ดังนั้นความร่วมมือจากทุกภาคส่วนในการพัฒนาสื่อดี พื้นที่ดี และภูมิดี อันจะเป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาศักยภาพของเด็กปฐมวัยอย่างรอบด้านร่วมกัน
